Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2008

Αγορα.....

Μια μόνο... ... λέξη, κι ωστόσο μπορεί να κρύβει μέσα της ένα σωρό διαφορετικές πραγματικότητες. Αγορά, «δημόσιος χώρος στον οποίο συγκεντρώνονται οι εμπορευόμενοι για να πουλήσουν τρόφιμα, είδη καθημερινής χρήσης ή πράγματα μεταχειρισμένα», γράφει η εγκυκλοπαίδεια. Και αναφέρεται φυσικά στη λαϊκή αγορά, η οποία υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων. Αυτήν την αγορά..., ... καρδιά της γειτονιάς, του συνοικισμού, της πόλης, την αγαπήσαμε όλοι- τις μυρωδιές της, τις γεύσεις της, το μουρμουρητό της. Είναι ζωντανή, είναι χρωματιστή, είναι ανθρώπινη. Είτε οι πάγκοι της είναι γεμάτοι είτε άδειοι, δείχνει πώς ζουν οι άνθρωποι της γειτονιάς καλύτερα από κάθε δημοσκόπηση. Στη λαϊκή αγορά, η συναλλαγή ανάμεσα σε εκείνον που πουλάει και εκείνον που αγοράζει γίνεται στα φωναχτά. Πολλές φορές οι φωνές ακούγονται ζωηρές, καθώς καθένας από τους δύο μονομάχους προσπαθεί να αναδειχτεί νικητής. Όμως, ανεξάρτητα από την έκβαση της συναλλαγής, το βέβαιο είναι πως θα συναντηθούν πάλι την επόμενη εβδομάδα. Η σχέση τους δεν είναι εφήμερη. Αυτές οι λαϊκές αγορές υπήρχαν πάντα. Δίνουν την ευκαιρία στον παραγωγό να πουλήσει τα προϊόντα του, στον έμπορο να βγάλει το μεροκάματο, στον αγοραστή να γεμίσει το πιάτο του φθηνά και σε όλους αυτούς μαζί το πρόσχημα να αστειευτούν, να γκρινιάξουν, να βρίσουν και να καβγαδίσουν όπως περίπου συνέβαινε και στην αγορά της αρχαιότητας. Οι άνθρωποι... ... που πηγαίνουν στη λαϊκή αγορά, την ώρα που σκύβουν πάνω στους πάγκους, σίγουρα είναι ανυποψίαστοι για τα όσα μπορεί να συμβαίνουν την ίδια ώρα σε κάτι άλλες, πολύ πιο μακρινές και παράξενες αγορές: χρηματιστηριακές, νομισματικές κι ένας Θεός ξέρει τι άλλο. «Εικονικός χώρος όπου διεξάγονται εμπορικές συναλλαγές, αγορές, πωλήσεις και ανταλλαγές αγαθών, υπηρεσιών ή κεφαλαίων», γράφει η εγκυκλοπαίδεια γι΄ αυτές. Εικονικές! Μοιραία, όπως γράφει η Γαλλίδα καθηγήτρια και συγγραφέας Κλοντίν Τισιέ, ο νους του απλού ανθρώπου τρέχει σε χιλιάδες, εκατομμύρια, δισεκατομμύρια χρήματα που πετούν ψηλά και διασχίζουν τον ουρανό από τη μια έως την άλλη άκρη του πλανήτη (χωρίς να πέφτουν ούτε μια φορά στα χέρια του). Σαν τρελαμένοι κομήτες, στριφογυρίζουν πάνω από το κεφάλι του για να καταλήξουν ένας Θεός ξέρει σε ποιες μεταξένιες τσέπες, την ώρα που στην άλλη αγορά, την πραγματική, την ανθρώπινη, οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη και οι πραμάτειες σαπίζουν πάνω στους πάγκους. Να όμως που η απληστία και η διαστροφή του ανθρώπου ποτέ δεν βγαίνει σε καλό: Ξαφνικά αυτές οι εικονικές αγορές γκρεμίζονται και τσακίζονται από τα δυσθεώρητα ύψη. Οι κυβερνήσεις... ... που έδιναν μέχρι τώρα άδεια λειτουργίας στις εικονικές αγορές (ενώ έστελναν τον χωροφύλακα κάθε τόσο στις λαϊκές αγορές), λένε: «Θα έχουμε ανεργία, μείωση της αγοραστικής δύναμης, αλλά δεν φταίμε εμείς, φταίει η διεθνής συγκυρία». Άραγε θα σωθούν οι εικονικές αγορές; Είναι μια αγωνία που δεν αφορά πραγματικούς, αλλά εικονικούς ανθρώπους.