Το φεγγάρι δεν είναι κόκκινο

Το φεγγάρι που εμφανίστηκε αυτές τις βραδιές είναι του Αυγούστου, μην το βλέπετε που βγήκε Ιούλιο. Είναι του μήνα που τρέφει τους έντεκα, τους δίνει νόημα και νοστιμιά. Ετοιμάζεται να παραστεί σε νυχτερινές συναντήσεις, σε παρέες που ίσως θελήσουν να τραγουδήσουν βλέποντάς το να ναρκισσεύεται με τη θάλασσα δημιουργώντας ασημένιες λουρίδες, μια δημιουργία άπιαστη και ωστόσο ικανή να σε τρελάνει. Εκεί είναι που χρειάζεται το σεληνιακό ρεπερτόριο, από το ηπειρώτικο πολυφωνικό (αν δεν κάνω λάθος) «Το φεγγάρι κάνει βόλτα» μέχρι τα χατζιδακικά φεγγάρια όλων των χρωμάτων και τη μελοποίηση του σαπφικού ποιήματος από τον Ξυδάκη που πολύ ταιριάζει επίσης. Υπάρχουν βεβαίως και τα αλλόγλωσσα φεγγάρια που δεν τα ξέρω δυστυχώς, στο θέμα το φεγγαρίσιο έμεινα πολύ πίσω, αλλά γενικά κυκλοφορεί η σχετική γνώση (εξαιρείται το «Αu clair de la lune» και μερικά ακόμα). Το κακό είναι ότι η σχετική ανάγκη έχει αρχίσει να καλύπτεται από τις συναυλίες που διοργανώνονται πλέον σε κάθε αμμουδιά και λιμάνι, κάθε μόλο, κάθε λίμνη, κάθε θάλασσα και κάθε βουνό. Σαν τις ομπρέλες και τις ξαπλώστρες έγιναν οι συναυλίες, όπως εκείνες καλύπτουν τις ανάγκες της σκιάς και της ψάθας, έτσι και οι συναυλίες καλύπτουν την ανάγκη των πνευμόνων σε συνδυασμό με τον εγκέφαλο και διάφορα άλλα όργανα για τραγούδι. Έλα όμως που με την ομπρέλα εντάξει, το παίρνεις απόφαση, τη νοικιάζεις, πληρώνεις κάτι παραπάνω, και μετά μπορείς να κολυμπήσεις ελεύθερα (μέχρι να εφευρεθούν οι κολυμπήστρες, που θα σε κολυμπάνε εκείνες) αλλά με το τραγούδι δεν γίνεται να περάσεις μέσα στα δικά σου πνευμόνια τη δύναμη των ηλεκτρικών ντεσιμπέλ. Κάτι άλλο είναι που ικανοποιείται με τις συναυλίες, κάτι περιορισμένο στο τύμπανο του αυτιού, το οποίο μάταια υποφέρει προσπαθώντας να μεταδώσει συγκινήσεις...

Οι παραλίες στο κρεβάτι (του Προκρούστη)

Πώς ήταν κάποτε οι πρόσκοποι; Οι ιχνηλάτες; Πήγαιναν πρώτοι σε μια άγνωστη περιοχή κι ύστερα ειδοποιούσαν τον στρατό να περάσει, αν ήταν ασφαλής. Κάπως έτσι πρέπει να κάνουμε τώρα με τα γνωστά μέρη. Με τις παραλίες που γνωρίσαμε πριν από μερικά χρόνια είναι απαραίτητο. Πρέπει να βρούμε ιχνηλάτες πρόθυμους να πάνε πρώτοι και να μας κάνουν μετά ακριβείς περιγραφές. Τι είδαν; Είδαν την αμμουδιά στρωμένη με ομπρέλες πλαισιωμένες από δύο ξαπλώστρες εκάστη και τη μουσική στο παρακείμενο καφέ να παίζει στη διαπασών; Για να μην πηγαίνουμε εμείς που κάποτε γνωρίσαμε την ίδια παραλία γυμνή από ξαπλώστρες και ομπρέλες, ήσυχη, με τον θόρυβο από το κύμα μόνο και τίποτα πουλάκια χαμένα, τίποτα γλάρους που κάτι μας φώναζαν το οποίο δεν καταλαβαίναμε, απροετοίμαστοι. Να το χωνεύουμε κάπως το πράγμα που πρόκειται να δούμε, κι ύστερα να ξεκινάμε. Ή να μην ξεκινάμε. Γιατί με τις παραλίες δεν είναι όπως με τους παλιούς φίλους ας πούμε, που τους γνώρισες νέους, ωραίους και δύσκολους και τους βλέπεις γερασμένους και παραδομένους. Οι παραλίες δεν είναι άνθρωποι, δεν είναι προγραμματισμένο να γερνάνε. Τις βλέπεις μια φορά και νομίζεις ότι θα μείνουν έτσι, ανόργανη ύλη είναι, λες, δεν θα τις βρεις την επόμενη χρονιά με λίφτινγκ, αγνώριστες... Κι όμως. Πας στην πρώην έρημη ή έστω ελεύθερη για τα βήματα και τα βλέμματα παραλία και βρίσκεσαι σε στενό διάδρομο ανάμεσα σε ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες. Κι αν επιμείνεις και κάνεις πως τις αγνοείς και απλώσεις την πετσετούλα σου όπως πέρσι τέτοιον καιρό, σε κοιτάνε με μισό μάτι σαν φτωχό συγγενή. Πράγματι, αυτό είσαι, μιας ξεχασμένης φτώχειας, ή μάλλον πλούτου, απομεινάρι...

Ξέρεις γιατί χαμογελάς;

Μου ήρθε μήνυμα με την ερώτηση στο facebook. Έπεσε πάνω σε μια βδομάδα που δεν χαμογελούσα παρά από σαρκασμό και πικρόχολη διάθεση. Τα γράφουμε αυτά προς την ηλεκτρονική κοινωνία ή την αφήνουμε να τα νιώσει μόνη της; Χαμογελού- σα με τις γραμμές του στόματος προς τα κάτω, αντί να πηγαίνουν προς τα πάνω και να κάνουν ένα ωραίο φυσικό λίφτινγκ στο πρόσωπο. Μόνο χθες στο σούπερ μάρκετ έγινε μια μικρή ανατροπή των γραμμών του προσώπου, καθώς περίμενα την κυρία του ταμείου να ξεμπερδέψει κάποιο μπλέξιμο και χάζευα τις ουρές. Ήταν ένα ζευγάρι, το αγόρι φορούσε μια από εκείνες τις φόρμες με τις τιράντες, χωρίς μπλουζάκι από μέσα κι επιδείκνυε μασχάλες, ώμους, την αρχή του στήθους, όλα καλοφτιαγμένα, όχι μόνο στους υπόλοιπους πελάτες, αλλά και στο κορίτσι του, που φορούσε κι αυτό ένα χαμηλό τιραντέ κι είχε αρχίσει να μαυρίζει. Παίζανε τα βλέμματα με αυτά τα ωραία που διέθεταν, καθώς αργούσε η ουρά άρχισαν να παίζουν και τα δάχτυλα με τις απαλές νεανικές επιφάνειες. Ωραία παιδιά, ελεύθερα, τυχεροί νέοι του δυτικού κόσμου. Ανήκουμε στη Δύση, δόξα τω Θεώ... Χαμογελώντας επιτέλους χωρίς σαρκασμό και πίκρα, πρόσεξα και μια νεαρή μαμά που φόρτωνε σακούλες στο καρότσι της, έχοντας το μωρό στηριγμένο στον γοφό με ένα πλατύ ύφασμα, ένα ριγέ υφαντό το οποίο περνούσε από τον ένα ώμο και δενόταν σε μια πόρπη, τόσο υπέροχο και ευρηματικό, που το χαμόγελό μου πλάτυνε. Ήταν τόσο όμορφη και λυγερή, τόσο ήρεμη και γενναία, με το παιδί να τη βαραίνει και τα ψώνια να συσσωρεύονται, χαμογελούσε ευτυχής προσφέροντας σε όλους μια εικόνα τέλεια της σύγχρονης μητρότητας, χωρίς σταγόνα ιδρώτα, χωρίς γκριμάτσα κούρασης, που θα ήταν ντροπή να μη χαμογελάσω.

Το πέλαγος είναι ρηχό

Ετοιμαζόμαστε να μιμηθούμε τους νόμους που θέσπισε με τόση αποτελεσματικότητα- κυρίως για να επανεκλέγεται και να έχει τρομερό σουξέ στα κορίτσια- ο Μπερλουσκόνι στην Ιταλία για να ξαποστέλνει τους μετανάστες στην πατρίδα τους. Υποθέτω ότι θα περιλαμβάνει διατάξεις ευφάνταστες και χαμογελαστές σαν τον ίδιο τον Καβαλιέρε, με κριτήρια όχι μόνο το χρώμα του δέρματος και την ήπειρο προέλευσης, αλλά και το χρώμα του πουκαμίσου, του παντελονιού και των εσωρούχων, που άδικα έχουν κηρυχτεί σε αφάνεια. Ντροπή μας, να έχουμε ανάγκη τον Μπερλουσκόνι, λες κι εμείς εδώ στερούμαστε φαντασίας. Υπάρχουν ένα σωρό πράγματα που είμαστε σε θέση να σκεφτούμε μόνοι μας, πέρα από το να στέλνουμε πίσω τους μετανάστες αμέσως μόλις τους απαγγελθεί κατηγορία και χωρίς να περιμένουμε απόφαση δικαστική, όπως ήδη νομοθετήσαμε. Μπορούμε να τους ζυγίζουμε αμέσως μόλις πατάνε το πόδι τους επί ελληνικού εδάφους και να περνάνε μόνο οι αδύνατοι, αλλά επειδή είναι ήδη αδύνατοι οι περισσότεροι, να βάλουμε πολύ χαμηλά τον πήχυ της ζυγαριάς. Έτσι θα ξεχωρίζουν για χρόνια από μακριά, μια και εμείς πια έχουμε γίνει μια χαρά καλοθρεμμένοι. Μια ιδέα ρίχνω, καταλαβαίνετε ότι σηκώνει επεξεργασία. Μπορούμε να καθιερώσουμε πρώτο και καλύτερο το κριτήριο της επιβίωσης στη θάλασσα, όποιος καταφέρει να φτάσει κολυμπώντας θα παίρνει μερικούς πόντους παραμονής, αν στη συνέχεια περάσει και τις εξετάσεις ελληνομάθειας που θα στηθούν στις παραλίες. Γενικά πρέπει να αποφύγουμε στρατόπεδα συγκέντρωσης και άλλα τέτοια μέτρα που θυμίζουν ναζί, και να σκεφτούμε πρωτότυπες επαναπροωθήσεις. Ας πούμε διαγωνισμούς βουτιάς, κριτήρια φύλου και ηλικίας, δοκιμασίες αντοχής σε συνθήκες ερημοποίησης, ή σε συνθήκες ναυαγίου, ελληνοποίηση προθύμων να βαφτιστούν ελληνορθόδοξοι και να στελεχώσουν το δυναμικό κατοίκων ακριτικών βραχονησίδων χωρίς επίδομα και αιγοπρόβατα. Αυτό πάλι γιατί δεν το σκέφτηκε κανείς, απορώ...

Όταν τα ψώνια είναι και μέθοδος επιβίωσης

Πριν από μερικές μέρες διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ στον «Guardian» για τις γυναικείες καταναλωτικές συνήθειες. Αφορμή μια έρευνα του βρετανικού Ρost Οffice. Ξεκινούσε με τη φράση «Ύφεση; ποια ύφεση» και η απορία της συντάκτριας δεν ήταν παράλογη. Βλέπετε, αν και έχουν χυθεί τόνοι μελάνης στον αγγλικό Τύπο για την άσχημη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, τις απολύσεις και τις περικοπές σε μισθούς, οι Βρετανίδες φαίνεται ότι τους τελευταίους έξι μήνες ξοδεύουν πολύ περισσότερα για ρούχα και συνδρομές γυμναστηρίου από ό,τι προ κρίσης. Και ο λόγος; Όπως διατείνεται η έρευνα, διάφοροι ειδικοί και φυσικά οι άμεσα ενδιαφερόμενες καταναλώτριες: είναι μια προσπάθεια να στηρίξουν την εικόνα τους, να επενδύσουν δηλαδή στον εαυτό τους και να αποφύγουν την απόλυση! Είναι σίγουρα μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση. Μέχρι τώρα ήξερα ότι απολαμβάνουμε το shopping είτε γιατί αντιμετωπίζουμε σχεδόν φετιχιστικά διάφορα προϊόντα είτε γιατί καταπολεμάμε την κακή διάθεση με ένα καινούργιο ζευγάρι παπούτσια είτε γιατί θέλουμε να προκαλούμε την προσοχή. Προφανώς όμως τα ψώνια είναι και μέθοδος επιβίωσης σε χαλεπούς καιρούς. Και προφανώς τα παραδοσιακά οικονομικά που υποστηρίζουν ότι καλό είναι να αποταμιεύουμε και να προσαρμόζουμε τα έξοδα στις δυνατότητες του πορτοφολιού μας, είναι παρωχημένα. Και ενώ προσπάθησα να αποκηρύξω τα όσα είχα διαβάσει με τον γνωστό και αγαπημένο overseas αφορισμό «Άγγλοι, ανάποδοι σε όλα», μια σειρά γεγονότων πέρασε από το μυαλό μου. Επρόκειτο για διαδοχικές συζητήσεις με όσες φίλες εργαζόμενες σε μεγάλες εταιρείες έχω για το «εργασιακό dress code». Μηδεμιάς εξαιρουμένης, μού επεσήμαναν ότι είναι αδιανόητο να παρουσιαστούν μια μέρα στο γραφείο με τζιν ή χωρίς την απαραίτητη προσοχή στο μέικ απ. Όχι γιατί οι ελληνικές εταιρείες σου δίνουν αυτήν την ευκαιρία μόνο τη λεγόμενη Casual Friday, κοινώς όχι γιατί το ταγιέρ είναι επιβεβλημένο, αλλά επειδή υπάρχει ένας άγραφος κανόνας. Ποιος; Η προσεγμένη εμφάνιση θεωρείται προαπαιτούμενο στη γυναικεία προαγωγή. Δεν αρκεί να αποδείξουν ότι έχουν τις δυνατότητες και τις ιδέες. Δεν είναι επαρκή τα διαπιστευτήρια που δίνουν μέσω υπερωριών. Το πρώτο και ίσως καθοριστικό τεστ- το οποίο παραδόξως οφείλουν να περνούν συνέχεια επιτυχώς- αφορά την έμφαση που δίνουν στην εμφάνισή τους. «Γιατί όλοι φρονούν ότι η γυναίκα είναι η εικόνα», όπως μου είπε χαρακτηριστικά μία. Κατέληξα λοιπόν απλά να αναγνωρίσω ότι οι καταραμένοι Αγγλοσάξονες once again είχαν δίκιο.

Τα χέρια της Πίνα Μπάους

Λίγο καιρό πριν είχα δει ξανά την ταινία του Φελίνι «Και το πλοίο ταξιδεύει» όπου η Πίνα Μπάους έπαιζε κάποια μυστήρια πριγκίπισσα που οργανώνει συνωμοσίες, κι ένιωσα την ανάγκη, μόλις έμαθα τον αιφνίδιο θάνατό της να ξαναβρώ τις χορευτικές εικόνες της, που είχαν συγκινήσει και το ελληνικό κοινό τις προηγούμενες δεκαετίες. Μια μόνο παράστασή της είχα δει όλα αυτά τα χρόνια, και θυμόμουνα πιο πολύ το πόσο παιδεύτηκα να μπω στο θέατρο επειδή είχα καθυστερήσει, παρά οτιδήποτε άλλο. Α ναι, και τα χέρια των χορευτών που έκαναν κινήσεις τις οποίες δεν είχα ποτέ σκεφτεί ότι θα μπορούσαν να κάνουν χέρια σε χορευτική παράσταση. Πιο πολύ σε παιδικό παιχνίδι θα μπορούσα να τις φανταστώ τις κινήσεις αυτές, σαν ανακαλύψεις παιδιών που προσπαθούν να επινοήσουν κάποια διασκέδαση με τα μέλη του σώματος τους σε ώρες παιδικής βαρεμάρας. Έψαξα χτες να βρω κάποιο κομματάκι στο Γιουτιούμπ, κι έπεσα σε ένα μικρό απόσπασμα από παράσταση δική της όπου πάλι το εντυπωσιακό ήταν τα χέρια. Χέρια που λυγίζουν και απλώνονται, σχεδιάζουν κύκλους και τρίγωνα, πότε γρήγορα και πότε αργά, με αρμονία, με ρυθμό, βίαια ή ικετευτικά, χέρια που μπορούν και μιλάνε μια γλώσσα ανύπαρκτη, την οποία ωστόσο όλοι καταλαβαίνουμε. Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι αυτά τα καταπληκτικά μέλη που διαθέτουμε, τα χέρια, από τους ώμους μέχρι τις φάλαγγες των δαχτύλων, είναι ακόμα μια ήπειρος που δεν έχει ανακαλυφθεί. Χρήσιμα ναι, έχουν κάνει όλες τις δουλειές στην ανθρώπινη ιστορία, ελαφρώς υποτιμημένα όταν εργάζονται, επειδή οι δουλειές ονομάζονται χειρωνακτικές και τραβάνε το σώμα ολόκληρο στο μόχθο. Αλλά καλλιτεχνικά είναι ανεξερεύνητα. Ίσως η Πίνα Μπάους υπήρξε, μεταξύ άλλων, ένα είδος Κολόμβου των χεριών. Σαν μέσο έκφρασης μπορεί να ξεκινά η ακμή τους τώρα.