Εγκλήματα ειρήνης

Ελεγε την αλήθεια ο Τούρκος ηθοποιός με το συμβολικό όνομα «Αττίλας» όταν αφηγήθηκε στον αέρα τηλεοπτικής εκπομπής το πώς εκτέλεσε εν ψυχρώ έναν Ελληνα αιχμάλωτο; Τότε, τον λόγο έχει η τουρκική αλλά και η διεθνής Δικαιοσύνη, αφού το πρόσωπο αυτό θα θεωρηθεί εγκληματίας πολέμου. Τι γίνεται όμως αν ο «Αττίλας» έλεγε ψέματα; Τι γίνεται αν πιστέψουμε τη μεταγενέστερη εκδοχή του, ότι δηλαδή είπε αυτή την ιστορία για να εντυπωσιάσει; Κατά τη γνώμη μου, είναι κι αυτό ένα έγκλημα, από τα χειρότερα, γιατί περνάει ατιμώρητο. Σε συνθήκες πολέμου, ο άνθρωπος είναι ικανός για πράξεις ανείπωτης φρίκης. Η Ιστορία το έχει αποδείξει αμέτρητες φορές. Τι είδους τέρας όμως πρέπει να είσαι, για να εφεύρεις μια τέτοια ιστορία και να την πλασάρεις για αληθινή σε καιρό ειρήνης; Γιατί; Για να πουλήσεις μούρη στους τηλεθεατές μιας πρωινής «ψυχαγωγικής» ζώνης; Ετσι κάπως πήγαν να το πνίξουν το θέμα. Οτι δηλαδή δεν είχε και πολλή εγκυρότητα, επειδή προβλήθηκε σε «ψυχαγωγική εκπομπή». Και με νοιάζει εμένα αν η εκπομπή ήταν του «πρωινού» ή του ενημερωτικού, αν έλεγαν τις ειδήσεις ή τον καιρό, αν έκαναν σόου ή αν τηγάνιζαν μαρίδες; Αντε να το εξηγήσεις αυτό στη χήρα, την αδελφή, τη μάνα κάθε ενός από τους αγνοουμένους της εισβολής, που αναγνώρισε στον ανώνυμο νεκρό, πραγματικό ή κατασκευασμένο, τον δικό της άνθρωπο. Τι θα της πεις; Να μη δίνει σημασία, γιατί η εκπομπή είναι του «ψυχαγωγικού»; Ωραία ψυχαγωγία. Αν ένας άνθρωπος, που φέρει την ευθύνη της ζωντανής μετάδοσης ενός προγράμματος (σοβαρού ή «λάιτ»), δεν είναι σε θέση να συναισθανθεί και να επισημάνει τη φοβερή ομολογία ενός εγκλήματος πολέμου, τότε τι διαφορά έχει από μια εκπαιδευμένη μαϊμού; Κι αν τιμωρούνται με συγκεκριμένες ποινές, χωρίς να παραγράφονται, τα εγκλήματα πολέμου, τότε τι ποινές προβλέπονται για τα τηλεοπτικά «εγκλήματα ειρήνης»;

Ολα τα κιλά,όλα τα λεφτά

Ευτυχώς που κατεβαίνουν τα τρακτέρ στους δρόμους και θυμόμαστε εμείς, οι τρόφιμοι των μεγαλουπόλεων, από πού έρχεται το φαγητό μας. Κατά τα άλλα, ζούμε στην κοσμάρα μας. Συμπεριφερόμαστε με την ακλόνητη πεποίθηση ότι όλα τα αγαθά που επιθυμούμε θα ρέουν σε αφθονία, παντού, με ρυθμούς αδιατάρακτους. Οτι τα μαρούλια φυτρώνουν στα υπόγεια του «Σκλαβενίτη» και απλώς παίρνουν τη θέση τους στα ράφια με το μεγάλο ασανσέρ. Οτι οι νόστιμες μεσημεριανές μας μπριζόλες έρχονται στον κόσμο ακριβώς έτσι. Τεμαχισμένες και με την αυτοκόλλητη τιμή επάνω. Είμαστε για κλάματα. Δεν έχουμε καμιά συναίσθηση της παραγωγικής αλυσίδας. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι μάς οικτίρουν για την ασχετοσύνη μας. Και πολλοί μας εκμεταλλεύονται αγρίως, σπρώχνοντας στην αγορά ό,τι μπαγκατέλα μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου, με τις χειρότερες συνθήκες μεταφοράς και υγιεινής, προκειμένου να συμπιέσουν το κόστος παραγωγής τους, που δεκαπλασιάζεται από τη δάγκα του μεσάζοντα. Το υπάρχον σύστημα κάνει πάρτι από την άγνοιά μας. Πού και πού μας πετάνε στα μούτρα ένα διατροφικό σκάνδαλο, που έχει σχεδόν πάντα τις ρίζες του στο εξωτερικό: οι ευρωπαϊκές διοξίνες, τα ουκρανικά σπορέλαια, οι κινέζικες μελαμίνες. Αποκαλύψεις στις οποίες οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της χώρας μας έχουν «συρθεί» με το ζόρι και μόνο αφού το πρόβλημα έχει πάρει διαστάσεις εκτός συνόρων. Την ίδια στιγμή, όλο το ελληνικό παιχνίδι παίζεται στις διαφορές των επιδοτήσεων, στα κιλά και στα λεφτά. Μια τίμια, ευθεία σχέση παραγωγού και καταναλωτή δεν θεωρείται μόνο ουτοπική, αλλά και επικίνδυνη, αφού οι πολλές ερωτήσεις βλάπτουν σοβαρά το σύστημα. Κι όταν τα τρακτέρ κλείνουν τα διόδια, εμείς το μόνο που βλέπουμε μπροστά μας είναι ένα χαμένο γουικέντ «στην αγνή ελληνική ύπαιθρο». Την οποία, κατά τα άλλα, έχουμε γραμμένη στα παλιά μας τα παπούτσια. Δεν είναι να απορείς ότι στις πιο σάπιες γαλότσες της μάς «γράφει», αντιστοίχως, και η αγνή ελληνική ύπαιθρος!

Στιγμές από τη «Στιγμή»

Από τις τέσσερις μεγάλες φυλές του πλανήτη, ο Μπαράκ Ομπάμα εκπροσωπεί τις δύο (καυκασιανή και αφρικανική) και έχει βαθιές σχέσεις με την τρίτη, την ασιατική (πέρασε χρόνια της ζωής του στην Ινδονησία). Ινδιάνικο αίμα δεν έχει, αλλά κανείς δεν είναι τέλειος. Στη μεγάλη παρέλαση μπροστά από το νέο προεδρικό ζεύγος περνούσαν, με ταρατατζούμ και τούμπες, όλα τα χρώματα, τα φύλα, οι ηλικίες και οι καταγωγές του κόσμου. Είχε και λίγο πλάκα ότι μέσα σ' όλο αυτό το μούλτι-κούλτι πάρτι, το αντιπροεδρικό ζεύγος, ο κύριος και η κυρία Μπίντεν έδειχναν τόσο συνηθισμένοι, τόσο προβλέψιμοι τόσο ξανθοί και άχρωμοι, που καταντούσαν ντεμοντέ! Ακόμα και η αναγγελία του ονόματος του νέου προέδρου των ΗΠΑ, την ώρα που έδινε τον όρκο, ακουγόταν απίστευτη: Ο άνθρωπος, για όνομα του Θεού, δεν είναι μόνο Αφρο-Αμερικανός: Λέγεται Μπαράκ-Χουσεϊν. Ενας μαύρος χριστιανός με όνομα μουσουλμανικό - και τι όνομα. Αυτό που οι Αμερικανοί ψηφοφόροι είχαν μάθει να ταυτίζουν με την ενσάρκωση του Κακού επί της Γης. Σύμβολα κατέρρεαν, προκαταλήψεις ξεριζώνονταν, θέσφατα ανατρέπονταν, κι ένας αέρας αλλαγής πραγματικά έπνεε στην παγωμένη πλατεία... Οι Αμερικανοί ανταποκριτές του CNN καμάρωναν σαν γύφτικα σκεπάρνια, απευθυνόμενοι στους θεατές του υπόλοιπου, εκτός ΗΠΑ, κόσμου. «Δείτε μας», τους άκουγα να λένε: «Εκτός από την Αμερική που ξέρετε και αντιπαθείτε, υπάρχει κι αυτή η Αμερική: Ορίστε, είναι εδώ μπροστά σας, εκατομμύρια άνθρωποι, υπάρχουμε, ήρθαμε, κι αυτή είναι η εικόνα μας». Μέσα στα διάφορα υπερβολικά που άκουσα από τα αμερικανικά δίκτυα, ξεχωρίζω τον τίτλο «Η στιγμή». («Τhe moment»). Μ' αυτό τον τίτλο-ομπρέλα κάλυψε το CNN όλο το εικοσιτετράωρο της τελετής. Η ιστορία του κόσμου χρειάζεται αιώνες για να πάρει μορφή και υπόσταση. Αλλά το υλικό που φτιάχνει τους αιώνες, είναι στην πραγματικότητα, μια σειρά από στιγμές. Κι αυτή ήταν μια καλή «στιγμή». Ας μείνουμε προς το παρόν, σ' αυτό.

Ομπάμα, μ' αγαπάς; (ή τζάμπα πίνω;)

Τέτοιο πάρτι δεν ξανάγινε, τουλάχιστον όχι τα τελευταία χρόνια. Η βλοσυρή Ουάσιγκτον, θυμίζοντας κάτι μεταξύ Χόλιγουντ και Γούντστοκ, δονείται στους ρυθμούς μιας ανεπανάληπτης γιορτής. Ο Μπιλ Κλίντον, που μέχρι σήμερα κρατούσε τα πρωτεία του γλεντιού της ορκωμοσίας με το ιστορικό πλέον σαξόφωνο που έπαιξε στο τσακίρ κέφι της μεγάλης του βραδιάς, θα πρέπει να έχει ζηλέψει πολύ \Αλλά ποιος θυμάται τώρα τον Κλίντον; Αλλες εικόνες είναι που δεν φεύγουν από το μυαλό μας. Για μερικούς, η φιέστα της ορκωμοσίας του νέου πλανητάρχη είναι μια άκαιρη και κακόγουστη πρόκληση, όταν την ίδια στιγμή τόσοι αθώοι, άμαχοι, παιδιά, βρέφη ξεψυχάνε στα συντρίμμια της βομβαρδισμένης Γάζας. Προσπαθώ να κάνω να σωπάσει μέσα μου η φωνή της μιζέριας. Προσπαθώ να υπενθυμίσω στον εαυτό μου ότι το πρόσωπο του Μπαράκ Ομπάμα αυτή τη στιγμή περισσότερο λειτουργεί σαν ένα σύμβολο ελπίδας. Πως η ελπίδα, τελικά, είναι το πιο ακριβό, το πιο πολύτιμο πράγμα στη ζωή μας, ακόμα και μέσα στην πιο μεγάλη συμφορά. Αυτή η φωτεινή χαραμάδα ελπίδας των πολιτών, για ένα καλύτερο αύριο που δεν ήρθε ακόμα, είναι που «αθωώνει» κάπως αυτή την πανάκριβη, ενθουσιώδη φιέστα. Το κακό με τις ελπίδες είναι ότι συχνά και πολύ γρήγορα διαψεύδονται. Και μαζί τους οι άνθρωποι που τις γέννησαν. Είμαι, ας πούμε, σίγουρος πως αν ο Μπιλ Κλίντον, εκεί, στο τσακίρ κέφι της δικής του ορκωμοσίας, μπορούσε να δει το μέλλον (μια βομβαρδισμένη Σερβία και μια προσωπική εξευτελιστική «πτώση»), μπορεί και να άφηνε το σαξόφωνο και τις πολλές γυροβολιές στην άκρη. Αλλά ποιος θυμάται σήμερα τον Μπιλ Κλίντον και το γεμάτο ελπίδα σαξόφωνό του; Ποιος θέλει να τον θυμάται; Και σε τελική ανάλυση, Ομπάμα, θα μ αγαπάς και αύριο ή τζάμπα ξενύχτησα για πάρτη σου;