Κάποτε στην Αμερική

Κάτι στραπατσαρισμένες μαυρόασπρες φωτογραφίες, όπου η μαμά μου φορούσε γυαλιά πεταλούδα και ο πατέρας μου κρατούσε στην αγκαλιά του την αδελφή μου μωρό, ήταν η πρώτη εικόνα που είχα για την Αμερική. Η μεγάλη άσπρη Ford με τα «φτερωτά» φανάρια και τα δίχρωμα λάστιχα (ψευτολουσάτος πρωταγωνιστής σε πολλές φωτογραφίες) έγινε στο μυαλό μου το σύμβολο της πιο ευτυχισμένης φάσης της ζωής τους- κι ας μην το παραδέχτηκαν ποτέ. Νέος γιατρός εκείνος, μητέρα με μωρό εκείνη. Χωρίς βοήθεια, με περιορισμένα οικονομικά, να προσπαθούν να στήσουν μια νέα ζωή στην Αμερική του ΄50. Τη χώρα των νέων ευκαιριών. Των ανοιχτών οριζόντων. Της νέας εποχής. Του Εlvis Ρresley, των πρώτων τηλεοράσεων και των νάιλον baby doll. Των ωραίων κλαρωτών καναπέδων και των μπάρμπεκιου στον κήπο- που εκείνοι το ΄καναν επί το ελληνικότερον, με αρνάκι στη σούβλα. Τη μακρινή, αντιφατική (για μένα) Αμερική, που η μυθολογία της μύριζε ελπίδα από τη μια και αλαζονεία από την άλλη. «Δημοκρατία ξέρεις τι είναι;», μου έλεγε. «Δημοκρατία είναι να είσαι νέος γιατρός, να έρχεσαι από το πουθενά, και ο “διευθυντής” σου να σου φέρεται ως ίσος προς ίσον». Αργότερα θόλωναν τα πράγματα μέρα με τη μέρα. Η μυρωδιά της παρακμής, της βλακείας, του κυνισμού, του ξεπουλήματος κάθε αξίας συνόδευσαν τη βεβαιότητά μας ότι δεν υπάρχει διέξοδος από αυτή την παράνοια. Ότι όλος ο κόσμος είναι αλυσοδεμένος στη... δημοκρατία των τραπεζών (και από μια ανθρωπότητα ξεβράκωτη και χρεωμένη μέχρι τον λαιμό, τι αντίσταση να περιμένεις;). Η χώρα των ευκαιριών κατάντησε να έχει έναν Μπους για πρόεδρο και μια ηλίθια με κότσο να διεκδικεί μια θέση στη νέα κυβέρνηση. Τα πρόλαβε αυτά ο άμοιρος ο πατέρας μου, αλλά ήταν πλέον αργά, σε μια φάση της ζωής του που τίποτα δεν είχε πλέον σημασία. Την εκλογή του Ομπάμα δεν την είδε. Έφυγε μερικές μέρες πριν. Είναι βέβαιο όμως ότι αν ήταν παρών κι έβλεπε όλο αυτό το πλήθος των «απολιτίκ» Αμερικανών κατεβασμένο στο δρόμο, σίγουρα κάτι θα έλαμπε από την παλιά σπίθα των νιάτων του, ένα μικρό τσαφ από εκείνη την «παιδική» και πολλές φορές αδικαιολόγητη (λογικά) πίστη στο αύριο. Στην ικανότητα του ανθρώπου να ξυπνάει, να αλλάζει, να πηγαίνει μπροστά. Του αφιερώνω τον... νέο, χρεωμένο και φτωχό Αμερικανό που ξεσπάει και βγαίνει στον δρόμο. Και τα πρώτα αισιόδοξα σημάδια για μια καλύτερη μέρα. Είναι πολύ νωρίς, το ξέρω. Αλλά σ΄ αυτό του μοιάζω. Είμαι κι εγώ λίγο παιδικά αφελής.

Βιάζομαι, βιάζομαι

Μη βιάζεσαι να χαρείς τόσο για τον Ομπάμα, με συμβουλεύουν νεαροί φίλοι που έχουν τη ζωή μπροστά τους και είναι σίγουροι ότι θα βρίσκουν συχνά ευκαιρίες να χαίρονται. Όμως η χαρά είναι σαν την μπίρα, πρέπει να την πίνεις παγωμένη, με αφρούς και φυσαλλίδες, αλλιώς χάνει τη γεύση της. Βιάζομαι να χαρώ, κάνει καλό στην αφομοίωση του οξυγόνου, στους νευρώνες και στις συνάψεις του εγκεφάλου, που έχει πάθει μαρασμό από τον διάχυτο κυνισμό, την αντιδραστική σοφία που αφομοιώνει τόσα χρόνια, τη μονοτονία αυτής της πολιτικής τροφής. Εδώ γίνεται λίφτινγκ στα μυαλά, δεν είναι να το χάνεις. Κάθομαι στην οθόνη του υπολογιστή με τις ώρες, χαζεύω τις ανταποκρίσεις από όλον τον κόσμο, τις εικόνες της χαράς από την Κένυα, το Πεκίνο, το Ιράκ, τη Μόσχα, την Ινδία, την Ινδονησία στο σχολείο που πήγαινε, τη Μανίλα στις Φιλιππίνες, λουσμένοι όλοι στα δάκρυα, άσπροι, μαύροι και όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις. Κι από πού είναι αυτό το ξανθό κορίτσι με τα πολλά μαντίλια στον λαιμό και το εκστατικό ύφος; Αthens, Greece, γράφει η λεζάντα, γιατί δεν τη συνάντησα κι εγώ; Έπρεπε να βρούμε τρόπο να κάνουμε κι εδώ μια μεγάλη γιορτή, να βγούμε στους δρόμους σε μια ειρηνική πορεία. Στην αμερικανική πρεσβεία να πηγαίναμε, πώς πάνε και ξαναπάνε εκεί οι πορείες κάθε Νοέμβρη, λες και οι Αμερικανοί έστειλαν στο Πολυτεχνείο το τανκς; Έναν αλλιώτικο Νοέμβρη να κάναμε. Μια πορεία συμφιλίωσης, με λουλούδια και τραγούδια, που να γινόταν αρχή να γκρεμιστεί αυτό το απαίσιο τείχος και να κάνει το πρώην «ανοιχτό κτίριο» του Γκρόπιους να μοιάζει με στρατόπεδο συγκέντρωσης καταμεσής στην Αθήνα, και την επέκτασή της να μοιάζει με φυλακή. Να αξιωθούμε κι εμείς την άλλη Αμερική μέσα στη ζωή της πόλης μας.