Το καζάνι βράζει

ΘΥΜΑΣΤΕ πριν από μερικούς μήνες τα γαλάζια παπαγαλάκια που άφηναν να διαρρεύσει ότι «ο Πρωθυπουργός έχει μόνο μια σφαίρα και γράφει το όνομα Τατούλης»; Πολύ φοβάμαι ότι η σφαίρα του ειδικού φρουρού που δολοφόνησε τον 15χρονο στα Εξάρχεια γράφει το όνομα του ίδιου του Πρωθυπουργού. Η συσσωρευμένη κοινωνική οργή μπορεί να εκραγεί τόσο ξαφνικά όσο... τυχαία «εκπυρσοκρότησε» το όπλο του αστυνομικού. Και η πολιτική και οικονομική κρίση να μετατραπεί σε κοινωνική. Δεν είναι η πρώτη φορά που η αστυνομική αυθαιρεσία αποτελεί τη θρυαλλίδα ευρύτερης αναταραχής. Το 1985, πάλι ένας 15χρονος έπεφτε νεκρός από την πισώπλατη σφαίρα άνδρα των ΜΑΤ. Το 1980, ένας φοιτητής και μια εργάτρια, οι Ιάκωβος Κουμής και Σταματίνα Κανελλοπούλου έχαναν τη ζωή τους από τα αστυνομικά κλομπ. Στις εξεγέρσεις στα προάστια του Παρισιού- που ξεκίνησαν από δολοφονία Αφρικανού μετανάστη- οι διαμαρτυρόμενοι μετέτρεψαν επί εβδομάδες σε κόλαση την «αστική ηρεμία». Φυσικά οι περιπτώσεις ποικίλλουν ως προς τις αιτίες. Και ουδείς μπορεί να επικροτήσει την ωμή βία απ΄ όπου και αν προέρχεται. Ωστόσο, όλες οι περιπτώσεις διάχυσης της οργής του πλήθους είχαν ως αφορμή μια αστυνομική αυθαιρεσία. Τα όργανα της τάξης μετατράπηκαν σε όργανα αταξίας. Από θεματοφύλακες της αίσθησης δικαίου και ασφάλειας του πολίτη, για τα οποίαυποτίθεται ότι- έχουν εκπαιδευτεί, μεταμορφώθηκαν σε κοινούς ταραξίες. Αφαίρεσαν ανθρώπινες ζωές είτε από εκδικητικό αίσθημα επιπέδου χουλιγκάνου είτε από φόβο (απαράδεκτο για εκπαιδευμένους) είτε λόγω ενός τονισμένου «υπερεγώ» από κηρύγματα του τύπου «το κράτος είστε εσείς». Και στις τρεις περιπτώσεις, η πολιτεία έχει αποτύχει στην αποστολή της. Ούτε την ασφάλεια των πολιτών διαφυλάττει ούτε τη ζωή τους προστατεύει ούτε τους φύλακες του νόμου προφυλάσσει. Το πώς θα χειριστεί από εδώ και πέρα τη διαμορφούμενη κατάσταση η πολιτεία μένει να αποδειχθεί- αν και τα ώς τώρα δείγματα δεν είναι ιδιαιτέρως θετικά. Τουναντίον. Οι Παυλόπουλος και Χηνοφώτης επέδειξαν ευθιξία, υποβάλλοντας τις παραιτήσεις τους- πράγμα ανήκουστο μέχρι τώρα για τη Νέα Διακυβέρνηση... Ο Πρωθυπουργός, άφαντος, αρνείται και πάλι να αναλάβειέστω τυπικά- τις πολιτικές ευθύνες. Και το καζάνι βράζει...

Υπάρχει η μέση οδός

Τι θα έκανα αν είχα παιδί; Εάν ήταν σε ηλικία που θα μπορούσε να κατέβει μόνο του να διαδηλώσει; Θα το άφηνα, εν μέσω χάους, να ασκήσει το δικαίωμά του να διαμαρτυρηθεί; Και πώς θα μπορούσα να του το αρνηθώ; Με ποιο επιχείρημα: ότι ανησυχώ; Μήπως θα με άκουγε; Μήπως θα ήθελα ένα πειθήνιο παιδί; Μόλις τρία 24ωρα πριν, η απάντηση που θα έδινα θα ήταν άμεση- αν και ομολογώ πως μιλώ θεωρητικά: «Μα φυσικά και θα το άφηνα...». Αυτό όμως ήταν «χθες», πριν από τη δολοφονία του Αλέξη. Σήμερα, που ο Αλέξης έχει πεθάνει, το πρόβλημα δεν είναι ούτε τα δακρυγόνα ούτε οι μικροφασαρίες ούτε η ελεγχόμενη ένταση. Η εκτέλεση ενός παιδιού- γιατί παιδί ήταν- είναι το ζητούμενο. Η είδηση που έσκασε σαν κρότος, συμπαρασύρει το αίσθημα της αδικίας, της ανασφάλειας, του φόβου. Μαθητές και φοιτητές ξεσηκώνονται κατά της βίας. Και οι γονείς; Τους βλέπω ανήσυχους. Παίρνουν κάθε πέντε λεπτά στο κινητό, μόνο και μόνο για να ακούσουν τη φωνή της κόρης ή του γιου τους. Ρωτάνε πού είναι. Τους ενημερώνουν για όσα ακούνε: πού πέφτουν δακρυγόνα, ποιον δρόμο να πάρουν για να αποφύγουν τις οδομαχίες. Κάποιοι χάνουν την ψυχραιμία τους. Λυγίζουν από την αγωνία. Ουρλιάζουν στα τηλέφωνα, απαιτώντας να γυρίσει το παιδί τους σπίτι. Και να μη θέλουν να είναι καταπιεστικοί, μετατρέπονται σε αυτό που απεχθάνονται. Άκουσα κάποιον στον δρόμο να λέει πως εάν χρειαστεί θα κλειδώσει τον γιο του. Μονόπλευρη προσέγγιση σε ένα τέτοιο θέμα δεν υπάρχει. Είναι από αυτές τις- ελάχιστεςπεριπτώσεις που όλοι έχουν δίκιο. Μέχρι στιγμής πάντως, φαίνεται πως ο κανόνας της δράσης και της αντίδρασης δεν έχει εξαιρέσεις. Απλά, επιδέχεται παραλλαγές σε ό,τι αφορά την αντίδραση και οι μαθητές έδειξαν χθες πως υπάρχει η μέση, «καθαρή» οδός.

Δεν υπάρχει ειρμός

Τελικά όσα έγιναν στην Αθήνα το Σαββατοκύριακο δεν έχουν ειρμό, άδικα ψάχνουμε να βρούμε. Δεν προκάλεσε την επίθεση του αστυνομικού η συμπεριφορά των παιδιών. Ο αστυνομικός είναι έμπειρος επαγγελματίας επίλεκτων σωμάτων, τα παιδιά είναι- ήταν- έφηβοι που κάναν βόλτα, επιδεικνύοντας αυτό το άγριο στυλ που έχουν συχνά οι έφηβοι. Κάποιος πέταξε ένα μπουκάλι, κάποιος άλλος δέχτηκε τρεις σφαίρες από τον ειδικό φρουρό δεν ξέρω-γωπώς-τους-λένε, ο οποίος τσαντίστηκε, νευρίασε, ξέσπασε. Αργότερα, όταν οι ομάδες των κουκουλοφόρων-προσωποσκεπασμένων-πετροβολητών- μολοτοφοριπτών κατέστρεφε την Αθήνα, κανένας αστυνομικός δεν θέλησε να ξεσπάσει. Τα έχουν συνηθίσει αυτά. Οι έφηβοι τους εκνευρίζουν. Οι καταστροφείς σε μια θεωρητική σφαίρα απευθύνονται εναντίον της Αστυνομίας, και δικαιολογούν την ύπαρξή της. Δηλαδή, σου λέει, εφόσον κυκλοφορούν τέτοιοι, καλώς υπάρχουν ΜΑΤ οπλισμένα. Μα τα ΜΑΤ δεν πειράζουν κουκουλοφόρους, παρά μόνο αν είναι ακίνδυνοι έφηβοι. Θα μπορούσε να είναι δικός μου γιος εκεί, μπροστά στις σφαίρες, κάνει συχνά βόλτες φορώντας κουκούλα. Θα μπορούσε να είναι δικός σας, του καθενός. Η Αστυνομία κυνηγά τους εφήβους, κινδυνεύουν επειδή περπατάνε και κάνουν εφηβικές ανοησίες, να χάσουν τη ζωή τους. Έπρεπε να κατέβουμε όλοι με τα παιδιά μας στην πορεία. Δεν υπάρχει ειρμός. Οι πετρορίπτες καίνε μεγάλα μαγαζιά επειδή έτσι θέλουν. Από ζήλεια, κακία, γινάτι που δεν τους φτάνουν τα λεφτά να ψωνίσουν τα πάντα. Δεν καταστρέφουν απλώς περιουσία των καταστηματαρχών. Καταστρέφουν την ελευθερία μας να κυκλοφορούμε, να συναλλασσόμαστε, να ψωνίζουμε, να επιθυμούμε, να σχεδιάζουμε, να ζούμε ειρηνικά. Καταστρέφουν την πόλη μας, ολωνών μας. Ζούμε ανάμεσα σε πυρά που δεν διασταυρώνονται καν. Ο στόχος είμαστε εμείς οι πολίτες. Και η μία πλευρά των πυρών, η πιο επικίνδυνη όπως αποδείχτηκε, είναι το κράτος. Η αστυνομία κυνηγά τα παιδιά μας. Οι κουκουλοφόροι κυνηγούν εμάς. Δεν υπάρχει ειρμός. Υπάρχει το συμπέρασμα ότι έχουμε παραδοθεί στη βία.